Στις 19 Μαΐου το 1919, ο Μουσταφά Κεμάλ, ο μελλοντικός πρώτος πρόεδρος της δημοκρατικής Τουρκίας, πήγε στο Πόντο, μετά απ’αυτό η ανθελληνική πολιτική έφτασε στο απόγειο της και η τύχη των Ποντίων Ελλήνων εισήλθε στην πιο τραγική της φάση.

Από το 1994, κάθε χρόνο, στις 19 Μαΐου, οι Πόντιοι που ζουν σε διάφορα μέρη του κόσμου και στην Αρμενία διοργανώνουν πορείες μνήμης και εκδηλώσεις, οι οποίες είναι αφιερωμένες στη γενοκτονία που ακόμα δεν είναι αναγνωρισμένη απ’ την Τουρκία.

Φέτος, στο πλαίσιο του επετείου των 100 χρόνων της γενοκτονίας των Ποντιών Ελλήνων, εκπρόσωποι των ελληνικών κοινοτήτων της Αρμενίας με κυβερνητικούς αξιωματούχους και εκπρόσωπους της Ελληνικής πρεσβείας στην Αρμενία πραγματοποίησαν πορεία μνήμης στο Μνημείο Γενοκτονίας, όπου ο Αρχιεπίσκοπος Γιεζνίκ Πετροσιάν πραγματοποίησε μνημόσυνη τελετή για τα αθώα θύματα.

Ο Εδυάρδ Σαρμαζάνοβ, πρώην αναπληρωτής πρόεδρος της Εθνοσυνέλευσης της Δημοκρατίας της Αρμενίας, έκανε μια ομιλία, σημειώνοντας ότι αυτή η μέρα είναι και ημέρα αναγέννησης, επειδή είμαστε μάρτυρες δύο αρμενικών και δύο ελληνικών κρατών, που αναγνώρισαν εξίσου τη γενοκτονία των Αρμενίων και των Ποντιών Ελλήνων.

Η Μαρία Λαζάρεβα, Πρόεδρος της Ένωσης ελληνικών κοινοτήτων της Αρμενίας, χαιρέτισε τους συμμετέχοντες στην πορεία μνήμης: “Δυστυχώς, η ιστορία της γενοκτονίας των Ποντιών Ελλήνων είναι πολύ γνωστή στους Αρμένιους. Ο κακοποιός είναι ο ίδιος, η μορφή του εγκλήματος είναι η ίδια, και το χειρότερο από όλα είναι, ότι και οι δύο γενοκτονίες δεν αναγνωρίζονται από τον δράστη. Περίπου 350.000 ή και περισσότεροι Πόντιοι Έλληνες έγιναν θύματα γενοκτονίας απ’ τις τουρκικές δυνάμεις, αλλά είμαι βέβαιη ότι κανένας αριθμός δεν μπορεί να χωρέσει τον πόνο που βίωσε ο «Έλληνας» στο δρόμο της στέρησης της πατρίδας και της σφαγής. Για αυτό, εκτός από την αναφορά στα θύματα της γενοκτονίας, σήμερα πρέπει να υποσχεθούμε στον εαυτό μας και στους προγόνους μας ότι από τώρα και στο εξής όλα τα βήματά μας θα αποσκοπούν στην αποκατάσταση της δικαιοσύνης ».

Μετά τις ομιλίες, οι συμμετέχοντες παρακολούθησαν επίσης την τελετή έναρξης της έκθεσης, η οποία είνα αφιερωμένη στη ζωή, στην ιστορία και στη μελέτη της γενοκτονίας των Ποντίων Ελλήνων στο Μουσείο-Ινστιτούτο Γενοκτονίας των Αρμενίων, κατά τη διάρκεια της οποίας χαιρέτισε τους ακροατές η αναπληρώτρια διευθύντρια του μουσείου Λουσινέ Αβραμιάν. Μετά την έκθεση, ο διδάκτωρ ιστορικών επιστημών, ερευνητής της γενοκτονίας των Ελλήνων ο Γκεβόρκ Βαρδανιάν, έκανε σημαντικούς παραλληλισμούς μεταξύ των γενοκτονιών των Αρμενίων και των Ελλήνων, επισημαίνοντας  την αντιχριστιανική πολιτική των Τούρκων.

Στο τέλος της συνάντησης οι συμμετέχοντες είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν το ντοκιματέρ «Πόντος. Οι μεγάλες ώρες» ελληνικής παραγωγής απ’ την εταιρεία Livemedia, η οποία  μεταφράστηκε στην αρμενική γλώσσα απὀ την Ένωση των ελληνικών κοινοτήτων της Αρμενίας.

 

Μεταφράζει η Ανούς Αχοΐαν