Θέμα του Συνεδρίου: Η Σμύρνη στην τροχιά των Γενοκτονιών των Αρμενίων και των Ελλήνων: εξόντωση, πυρπόληση, ξεριζωμός (Σεπτέμβριος, 1922)
Ημερομηνία διεξαγωγής του Συνεδρίου: 14-15 Σεπτεμβρίου, 2022
Τόπος διεξαγωγής του Συνεδρίου: Μουσείο-Ινστιτούτο της Γενοκτονίας των Αρμενίων, Ερεβάν, Δημοκρατία της Αρμενίας
Διοργανωτής του Συνεδρίου: Ίδρυμα Μουσείο-Ινστιτούτο της Γενοκτονίας των Αρμενίων
Συνδιοργανωτές της Διάσκεψης: Ινστιτούτο Αρμενικών Σπουδών του Κρατικού Πανεπιστημίου του Ερεβάν, Αρμενικό παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο Χατσατούρ Αμποβιάν, Πανεπιστήμιο Χαϊκαζιάν (Λίβανος), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Ελλάδα)
 
 
Τον Σεπτέμβριο του 2022 συμπληρώνεται η 100η επέτειος από τις σφαγές του αρμενικού και του ελληνικού πληθυσμού και την εσκεμμένη πυρπόληση αρμενικών και ελληνικών συνοικιών στη Σμύρνη η οποία θεωρείται η τελευταία φάση των γενοκτονιών των Ελλήνων και των Αρμενίων.
 

Η Σμύρνη ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη αρμενική πόλη στη δυτική ακτή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (μετά την Κωνσταντινούπολη), το σημαντικό κέντρο της διπλωματικής δραστηριότητας των ευρωπαϊκών χωρών. Οι Αρμένιοι της πόλης είχαν αποκτήσει ένα μοναδικό πολιτιστικό χαρακτηριστικό στο πέρασμα των αιώνων.Μετά από την ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και των συμμάχων της στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Ιανουάριο του 1919 η Διάσκεψη Ειρήνης του Παρισιού ξεκίνησε τις εργασίες της, οι οποίες συνεχίστηκαν μέχρι τον Ιανουάριο του 1920. Η Ελλάδα συμμετέχοντας στον πόλεμο και κάνοντας τις συμμαχικές της υποχρεώσεις, ανέμεινε μια δικαία λύση για το ζήτημα των Ελλήνων τουρκικής υπηκοότητας.

Ο Ελληνοτουρκικός Πόλεμος ξεκινάει στις 15 Μαΐου, όταν οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Διάσκεψης Ειρήνης του Παρισιού, καταλαμβάνουν τη Σμύρνη. Στις 10 Αυγούστου του 1920 υπογράφεται η Συνθήκη των Σεβρών, σύμφωνα με την οποία η Σμύρνη πρέπει να αποδοθεί στην Ελλάδα και να κυβερνηθεί για πέντε χρόνια, όμως η οθωμανική σημαία πρέπει να παραμένει υψωμένη στο λιμάνι της πόλης. Η κεμαλιστική κυβέρνηση της Άγκυρας δεν αναγνωρίζει την συνθήκη των Σεβρών.

Στις 10 Ιανουαρίου και στις 31 Μαρτίου του 1921 κοντά στο χωριό Ινονού ο ελληνικός στρατός νικιέται, αλλά το καλοκαίρι εξαπολύει μια νέα επίθεση καταλαμβάνοντας το Εσκί Σεχίρ, το Αφιόν Καραχισάρ και τον Αύγουστο φτάνει στην Άγκυρα. Ο ελληνικός στρατός υφίσταται ήττα στη Μάχη του Σαγγαρίου από τις 23 Αυγούστου μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου του 1921.

Στις 9 Σεπτεμβρίου το 1922 πρώτα ο τουρκικός στρατός και την επόμενη μέρα ο Μουσταφά Κεμάλ μπαίνουν στη Σμύρνη όπου εκτός από τον αρμενικό και τον ελληνικό πληθυσμό είχαν καταφύγει επίσης χιλιάδες πρόσφυγες. Οι κεμαλιστές εθνικιστές χτίζοντας καινούργιο κράτος πάνω στα ερείπια του Οθωμανικού κράτους και συνεχίζοντας την γενοκτονική πολιτική των Νεότουρκων από τα 1914-1915 στα εδάφη στη Δυτική Αρμενία, την Κιλικία, τη Μικρά Ασία κατοικημένα με Αρμένιους, Έλληνες και Ασσυρίους, ξεκινάνε μια σκόπιμη πράξη «εκκαθάρισης» της Τουρκίας από το χριστιανικό στοιχείο. Η πράξη αυτή ήταν η εξόντωση των Αρμενίων και των Ελλήνων της Σμύρνης.

Οι σφαγές συνοδεύονται από λεηλασίες και καταστροφές. Το βράδυ 13 προς 14 Σεπτεμβρίου η πυρπόληση των σπιτιών των Αρμενίων και των Ελλήνων σταδιακά μετατρέπεται σε συνολική πυρκαγιά η οποία συνεχίζοντας για μερικές μέρες, μετατρέπει σε ερείπια και στάχτη την αρμενική (Χάινοτς), την ελληνική και την ευρωπαϊκή συνοικίες της πόλης. Υπολογίζεται ότι στις σφαγές στη Σμύρνη και στις γύρω περιοχές έπεσαν θύματα περίπου 100 – 200 χιλιάδες χριστιανοί.

Η Σμύρνη, η σφραγίδα του πολιτισμού των αρχαίων ανατολικών χριστιανικών εθνών και πασίγνωστη σε όλο τον κόσμο ως «Μικρό Παρίσι της Ανατολής» καταστρέφεται. Δεκάδες μεγάλα πολεμικά πλοία αγκυροβολημένα στο λιμάνι της Σμύρνης προτιμούν να μην επέμβουν στα φρικιαστικά και τραγικά γεγονότα. Επιπλέον, δεν επιτρέπουν να επιβιβαστούν στα πολεμικά πλοία τους Αρμένιους και τους Έλληνες που εκλιπαρούν για βοήθεια και ελπίζουν στη σωτηρία, καταδικάζοντάς τους στον αναπόφευκτο θάνατο. Ευτυχώς υπήρχαν και εξαιρέσεις: Οι Αρμένιοι και οι Έλληνες της Σμύρνης, που σώθηκαν από θαύμα, εγκαταστάθηκαν στην Αθήνα, στις κοντινές πόλεις και στα ανατολικά ελληνικά νησιά.

Το Ίδρυμα Μουσείο-Ινστιτούτο της Γενοκτονίας των Αρμενίων στις 14-15 Σεπτεμβρίου του 2022 προσκαλεί στο διεθνές συνέδριο σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Αρμενικών Σπουδών, το Αρμενικό Παιδαγωγικό Πανεπιστήμιο Χατσατούρ Αμποβιάν, το Πανεπιστήμιο Χαϊκαζιάν και την Έδρα Ποντιακών Σπουδών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Ελλάδα). Το Συνέδριο είναι μια ενωτική πλατφόρμα για γενοκτονολόγους, ιστορικούς, εθνογράφους, ιστορικούς τέχνης, ψυχολόγους, ειδικούς νομικής και όλους τους μελετητές που είναι έτοιμοι να παρουσιάσουν τα αποτελέσματά της μελέτης τους για την ιστορία και τον πολιτισμό της Σμύρνης συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο σε ένα πλέον βήμα για την ανάπτυξη των γενοκτονικών σπουδών.

Κατά την προετοιμασία των περιλήψεων των αποτελεσμάτων των ερευνών, είναι απαραίτητο να καθοδηγηθείτε, ταυτόχρονα, να μην περιοριστείτε στην ακόλουθη θεματική ταξινόμηση:

 οι δράσεις των αρμενικών και ελληνικών πολιτιστικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στη Σμύρνη,
 η εκδοτική κουλτούρα της Σμύρνης,
 οι τέχνες της Σμύρνης (θέατρο, ζωγραφική, μουσική), εκπαίδευση, γραφή,
 οι Αρμένιοι και οι Έλληνες διανοούμενοι της Σμύρνης,
 ο περιοδικός τύπος στην Σμύρνη,
 οι Αρμένιοι και οι Έλληνες πνευματικές ηγέτες της Σμύρνης,
 η τεχνική των Αρμενίων και των Ελλήνων της Σμύρνης,
 η θρησκευτική ζωή στην Σμύρνη, διαθρησκειακές σχέσεις,
 δραστηριότητες των Αρμενικών Αποστολικών, Ελληνορθόδοξων, Καθολικών Εκκλησιών στη Σμύρνη,
 η καταστροφή της χριστιανικής κληρονομιάς στη Σμύρνη,
 ο θύτης και το θύμα. Κουλτούρα μνήμης, ψυχολογικά περιγράμματα,
 μαζική βία, αυτοάμυνα και ατομική αντίσταση,
 το έργο της σωτηρίας. ανθρωπιστικές πρωτοβουλίες,
 απέλαση επιζώντων και μετανάστευση στη Σοβιετική Αρμενία,
 παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Νομικές εκτιμήσεις και προοπτικές.

Γλώσσες εργασίας του Συνεδρίου: αρμένικα, ελληνικά, αγγλικά

Το υλικό του διεθνούς συνεδρίου, με συγκεκριμένη επιλογή, θα δημοσιευθεί σε ξεχωριστή συλλογή.

Για συμμετοχή είναι απαραίτητο να αποσταλούν οι τίτλοι και οι περιλήψεις των εκθέσεων (200-250 λέξεις) και μία σύντομη βιογραφία στον διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου smyrna100@genocide-museum.am έως τις 30 Απρίλιου του 2022.